Door: André Rotte
Leestijd: 3 minuten
COVID en letselschade een lastige situatie en het antwoord zal afhangen van de omstandigheden. Enerzijds omdat COVID-19 zeer besmettelijk is en u het overal kunt oplopen. De werkgever heeft weliswaar een zware zorgplicht maar de omstandigheden bepalen waaraan de werkgever moet voldoen. Op 16 december 2022 heeft de Rechtbank Amsterdam daar een lezenswaardige uitspraak over gedaan.
Hieronder leg ik onder meer in verband met deze uitspraak de factoren uit die meespelen bij de vaststelling van de aansprakelijkheid.
De rechtspraak ziet COVID-19 als een beroepsziekte als u claimt dat u op uw werk besmet raakte. Als werknemer moet u dan aantonen dat u was blootgesteld aan gevaarlijke werkomstandigheden.
Indien er bewijs is van een verband tussen uw werk en de besmetting, dan moet uw werkgever aantonen dat hij voldeed aan de zorgplicht. Dat heet omgekeerde bewijslast. Het lastige aan een coronabesmetting is echter, dat u die overal kunt oplopen. Een arts kan niet 100% zeker zeggen waar een besmetting ontstond.
Stel: u kreeg van uw werkgever geen beschermingsmiddelen en meerdere collega’s om u heen zijn besmet. Dan nog kunt u degene zijn die het virus ergens anders opliep en uw collega’s besmette.
Pas als het zeer aannemelijk is dat u alleen op het werk besmet kon raken, is de kans groot dat de bewijslast bij de werkgever komt te liggen. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer de werkgever onvoldoende beschermingsmiddelen heeft verstrekt en uitsluitend in een-op-een- situatie heeft gezorgd voor een cliënt/patiënt die nagenoeg tegelijkertijd positief getest wordt op COVID-19.
In dat geval zal een rechter de verantwoordelijkheid niet volledig bij de werkgever leggen. Dan verdeelt hij de aansprakelijkheid mogelijk over zowel de werkgever als de werknemer. De kans dat de besmetting tijdens de werkzaamheden heeft plaatsgevonden mag dan niet zeer klein maar ook niet zeer groot zijn.
Omdat het exacte besmettingsmoment lastig vast te stellen is, verwacht ik dat de rechter de proportionele aansprakelijkheid toepast. Zo heet het als hij de aansprakelijkheid verdeelt. Dat kan echter alleen als de werkgever niet kan aantonen dat hij of zij aan de zorgplicht uit artikel 7:658 lid 1 van het Burgerlijk Wetboek voldeed.
De proportionele aansprakelijkheid werd door de hoogste Nederlandse rechter, de Hoge Raad, aangenomen in 1996 in het arrest Nefalit/Karamus.
Proportionele aansprakelijkheid is bedoeld voor gevallen waarin niet kan worden vastgesteld of de schade is veroorzaakt door een normschending van de aansprakelijk gestelde partij dan wel door een oorzaak die voor risico van de benadeelde zelf komt.
Door middel van de proportionele aansprakelijkheid kan de schade over meerdere partijen worden verdeeld ook al staan de aansprakelijkheid en eigen schuld niet vast.
De rechter gaat over het algemeen terughoudend om met proportionele aansprakelijkheid. Juist vanwege de grote mate van onzekerheid die aan de orde is. De procureur-generaal bij de Hoge Raad, de adviseur van de hoogste rechterlijke instantie, heeft daar op 17 juli 2020 een uitgebreid advies over gegeven aan de Hoge Raad.
Als de werkgever er alles aan heeft gedaan om de veiligheid van de werknemer redelijkerwijs te garanderen, is hij niet aansprakelijk. De omstandigheden bepalen wat de werkgever dan precies moest doen. De werkgever moet op de hoogte zijn van de ontwikkelingen rond COVID-19 in de medische wetenschap en de veiligheidsmaatregelen hierop aanpassen.
De zorgplicht is anders en groter als werknemers met besmette patiënten of mensen met verdenking van besmetting werken. Vergelijk een ambulancemedewerker met iemand die in het ziekenhuis aan de receptiebalie werkt. Dat zijn twee heel verschillende risico’s. De ambulancemedewerker moet een beschermend pak dragen, terwijl voor de receptiemedewerker een scherm op de balie voldoende bescherming biedt.
Ja, ook bij andere beroepsziekten gelden de regels over de vaststelling van de aansprakelijkheid. Evenals bij een COVID-19 besmetting bepaalt de individuele situatie of de rechter de werkgever aansprakelijk vindt en de werknemer zijn schade betaald krijgt. En dat is niet altijd het geval.
Wilt u meer weten over beroepsziekten en aansprakelijkheid? Informeer ernaar bij uw expert van Stipt letselschade.