Door: Lisa Fluit
Leestijd: 3 minuten
Op 17 april 2025 worden de officiële cijfers gepresenteerd over het aantal fietsongevallen in Nederland in 2024. Die presentatie is elk jaar weer een belangrijk moment voor beleidsmakers, verkeersveiligheidsorganisaties en de samenleving als geheel. De cijfers geven namelijk inzicht in de huidige staat van verkeersveiligheid en ze kunnen aanknopingspunten bieden voor verbetering. In dit blog gaan we dieper in op de impact van fietsongevallen, de juridische implicaties van dergelijke ongevallen en wat we kunnen verwachten van de cijfers over 2024.
Er zijn maar weinig landen waar de fiets zo’n prominente rol speelt in het dagelijks leven als in Nederland. Naar schatting zijn er ruim zeventien miljoen fietsen in Nederland en wordt er jaarlijks zo’n vijftien miljard kilometer gefietst. Fietsen is gezond, milieuvriendelijk en vaak efficiënt, vooral in stedelijke gebieden.
Maar fietsen is niet zonder risico. Fietsongevallen kunnen leiden tot ernstig letsel of zelfs de dood. De afgelopen jaren heerst er bezorgdheid over de stijging van het aantal ongevallen met fietsers, ondanks de algehele focus op verkeersveiligheid en infrastructuurverbeteringen. De cijfers die op 17 april 2025 bekend worden gemaakt, zullen ongetwijfeld nieuwe inzichten geven en aan een indicatie zijn van de mate waarin het verkeersbeleid en de veiligheidsmaatregelen effectief zijn.
Hoewel de definitieve cijfers pas op 17 april 2025 beschikbaar zijn, hebben we wel een aantal algemene verwachtingen op basis van recente trends.
Enerzijds worden er steeds meer maatregelen genomen om de verkeersveiligheid te verbeteren (denk aan bredere fietspaden, verkeerslichten voor fietsers en betere handhaving van verkeersregels). Anderzijds blijven fietsongevallen helaas een veelvoorkomend probleem, vooral in stedelijke gebieden en op drukke kruispunten.
Er wordt vaak een toename van fietsongevallen gemeld in de zomermaanden, wanneer het fietsverkeer het drukst is. Daarnaast speelt de toenemende snelheid van elektrische fietsen (e-bikes) een rol in de ernst van de ongevallen. Dit kan de verwondingen bij ongevallen verergeren, aangezien e-bikes vaak hogere snelheden bereiken dan traditionele fietsen.
De cijfers die op 17 april 2025 worden gepresenteerd kunnen ons niet alleen vertellen hoeveel fietsongevallen er hebben plaatsgevonden, maar ook welke factoren hierbij een rol hebben gespeeld. Dit kan inzicht geven in het type ongevallen (eenzijdige ongevallen, botsingen met andere weggebruikers of verkeersongevallen op kruispunten) en welke demografische groepen het vaakst betrokken zijn (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht of type fiets).
Fietsongevallen hebben vaak juridische gevolgen, zowel voor de betrokken fietsers als voor andere weggebruikers. In Nederland geldt dat fietsers recht hebben op een veilige verkeerssituatie, maar dat ze tegelijkertijd verantwoordelijk zijn voor het naleven van de verkeersregels. Wanneer een fietser betrokken is bij een ongeval, kunnen verschillende juridische aspecten een rol spelen, afhankelijk van de omstandigheden.
De aansprakelijkheid bij een fietsongeval wordt vaak bepaald door de vraag wie er in gebreke is gebleven ten opzichte van de verkeersregels.
Was er sprake van roekeloos rijgedrag van de fietser? Heeft deze verkeerslichten genegeerd of reed hij of zij op de verkeerde rijstrook? Of was de andere partij, bijvoorbeeld een automobilist, verantwoordelijk door onzorgvuldig rijgedrag en heeft deze geen voorrang verleend aan een fietser op een zebrapad?
Bij verkeersongevallen wordt vaak gekeken naar de mate van verwijtbaarheid van de betrokken partijen. In veel gevallen heeft de benadeelde partij (de fietser) recht op schadevergoeding als er een gemotoriseerde verkeersdeelnemer bij het ongeval is betrokken.
De belangrijkste wetgeving Nederland qua regels voor fietsers is vastgelegd in het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens (RVV). Daarin staat waar en wanneer fietsers mogen rijden, hoe ze zich moeten gedragen op kruispunten en in welke gevallen ze voorrang hebben. Overtreding van deze regels kan invloed hebben op de aansprakelijkheid bij een ongeval.
De cijfers die op 17 april 2025 worden gepresenteerd, geven beleidsmakers niet alleen inzicht in de huidige staat van verkeersveiligheid, maar ze kunnen hen ook helpen bij het vormen van nieuw beleid. Bij een stijging van het aantal fietsongevallen kan er behoefte zijn aan strengere verkeersmaatregelen. Denk aan de verlaging van snelheidslimieten in drukke fietszones, het verbeteren van de infrastructuur voor fietsers en het bevorderen van het dragen van helmen, bijvoorbeeld door het aanbieden van incentives of bewustwordingscampagnes.
Daarnaast kunnen de cijfers ook helpen om te evalueren of recente beleidsmaatregelen, zoals de aanleg van bredere fietspaden en betere verkeerslichten voor fietsers, effect hebben gehad. Het meten van de impact van deze maatregelen kan helpen bij het vormgeven van toekomstige verkeersveiligheidsinitiatieven.
De publicatie van de cijfers over fietsongevallen in 2024 zal belangrijke inzichten opleveren voor zowel de beleidsmatige benadering van verkeersveiligheid voor fietsers in Nederland
Wilt u meer weten over het aantal fietsongevallen van 2024 of de juridische gevolgen ervan? Dan raden wij u aan contact op te nemen met een van onze experts.