Kan huishoudelijke ondersteuning door schoonouders worden meegerekend bij schadevergoeding?

Door: André Rotte
Leestijd: 4 minuten

Stelt u zich voor: u raakt betrokken bij een ernstig verkeersongeval en kunt tijdelijk niet meer zelfstandig functioneren. U bent genoodzaakt bij uw schoonouders in te trekken omdat u uw dagelijkse huishoudelijke taken niet meer kunt uitvoeren. Uw schoonouders nemen deze taken uit solidariteit op zich. Mag u deze informele hulp vervolgens ook verhalen op de aansprakelijke partij? Die vraag stond centraal in een zaak waarover de Rechtbank Den Haag op 18 april 2023 uitspraak deed.

Wat was er aan de hand? Verkeersongeval en de consequenties
Op 28 september 2021 raakte een man betrokken bij een verkeersongeval. Hij liep daarbij ernstig letsel op, waaronder een gebroken knieschijf en afgescheurde kniepezen. Zijn woning bevond zich op de eerste verdieping van een appartementencomplex zonder lift. Dat maakte het onmogelijk zelfstandig te blijven wonen. Daarom besloot hij, samen met zijn partner, tijdelijk in te trekken bij zijn schoonouders.

Doordat hij zijn gebruikelijke huishoudelijke taken niet meer kon uitvoeren, werden deze overgenomen door zijn partner en schoonouders. Het ging hierbij om werkzaamheden zoals schoonmaken, koken, de was doen, boodschappen doen en het opmaken van zijn bed. Hij stelde dat hij deze taken voorheen zelf uitvoerde en eiste daarom van de aansprakelijke verzekeraar, Nationale Nederlanden, een schadevergoeding voor de huishoudelijke hulp die hij nu noodgedwongen kreeg van zijn schoonfamilie.

Standpunt van het slachtoffer
De man beriep zich op de Letselschade Richtlijn Huishoudelijke Hulp 2021. Daar zijn standaardbedragen in opgenomen voor huishoudelijke ondersteuning na een ongeval. Op basis van zijn situatie stelde hij dat zijn schoonmoeder ongeveer zes uur per week aan extra huishoudelijke taken uitvoerde. Ter onderbouwing verwees hij naar een rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau (Een week in kaart), waarin wordt beschreven dat ouders gemiddeld 11,4 uur per week extra besteden aan het huishouden als een thuiswonend kind geen bijdrage kan leveren.

Verweer van de verzekeraar
Nationale Nederlanden erkende in beginsel dat huishoudelijke hulp na een ongeval voor vergoeding in aanmerking kan komen, maar stelde dat dit alleen geldt voor taken waarvoor het gebruikelijk is professionele hulp in te schakelen. Volgens de verzekeraar vallen koken, afwassen, wassen en boodschappen doen daar niet onder. Daarnaast werd gesteld dat het slachtoffer onvoldoende had onderbouwd hoeveel extra werk er werkelijk door zijn schoonouders werd verricht. Op basis daarvan stelde de verzekeraar dat de al betaalde vergoeding – gebaseerd op één uur hulp per week – voldoende was.

Oordeel van de rechter
De rechtbank koos een genuanceerde benadering. Zij stelde allereerst vast dat de werkzaamheden die de schoonmoeder uitvoerde inderdaad taken waren die het slachtoffer voorheen zelf deed. Ook oordeelde de rechter dat het wél gebruikelijk en gerechtvaardigd is om voor dergelijke werkzaamheden professionele hulp in te schakelen. Daarmee veegde de rechtbank het verweer van Nationale Nederlanden grotendeels van tafel.

Tegelijkertijd stelde de rechter vast dat het slachtoffer zijn schade onvoldoende had onderbouwd. Hij had niet concreet aangegeven welke taken precies door zijn schoonmoeder waren overgenomen, en hoeveel tijd daarmee gemoeid was. Daarom vond de rechtbank geen aanleiding om uit te gaan van zes uur hulp per week. In plaats daarvan sloot zij aan bij het bedrag dat reeds door Nationale Nederlanden was uitgekeerd: één uur per week op basis van de Letselschade Richtlijn.

Waarom is deze uitspraak over schadevergoeding voor huishoudelijke hulp  van belang voor u?
Deze uitspraak kan van grote betekenis zijn voor iedereen die na een ongeval afhankelijk raakt van hulp uit de directe omgeving. In veel gevallen nemen partners, ouders of schoonouders tijdelijk het huishouden over. Deze hulp is waardevol – en juridisch gezien ook financieel relevant. U hoeft niet per se professionele hulp in te schakelen om uw schade te kunnen verhalen. De mogelijkheid tot vergoeding bestaat ook als de hulp informeel en onbetaald wordt verleend.

Wel geldt dat u moet kunnen aantonen dat de hulp noodzakelijk was én welke werkzaamheden precies zijn verricht. Hoe meer informatie u daarover kunt geven, hoe sterker uw schadeclaim. Richtlijnen zoals die van de Letselschade Raad kunnen daarbij als hulpmiddel dienen, maar zijn geen verplichting. U kunt uw schade ook concreet onderbouwen, bijvoorbeeld met dagboeken, verklaringen of medische informatie.

Gebruik van richtlijnen is niet verplicht, maar vaak praktisch
De rechtbank volgde in deze zaak de Letselschade Richtlijn Huishoudelijke Hulp, een richtlijn die door verzekeraars en belangenbehartigers veel wordt gebruikt om op abstracte wijze schade te begroten. Toch is het belangrijk te weten dat dit geen dwingend instrument is. In principe mag u als slachtoffer ook kiezen voor een concrete benadering van uw schade. In dat geval is een gedetailleerde onderbouwing vereist, bijvoorbeeld door het bijhouden van gewerkte uren of het opstellen van een overzicht van alle uitgevoerde taken.

De rechtbank motiveerde in deze zaak niet waarom zij uitsluitend de richtlijn toepaste, wat juridisch gezien vragen oproept. Hoewel Nationale Nederlanden zich aan de richtlijn had geconformeerd, was het slachtoffer daar niet automatisch aan gebonden. Toch liet de rechter de concrete benadering buiten beschouwing, waarschijnlijk omdat de onderbouwing daarvoor ontbrak.

Ook bij u kan hulp van familie leiden tot schadevergoeding
Bent u na een ongeval afhankelijk van hulp bij het huishouden? Dan kunt u in veel gevallen aanspraak maken op vergoeding van deze schade, ook als de hulp wordt verleend door familie of vrienden. Belangrijk is wel dat u inzichtelijk maakt welke hulp is verleend, waarom dat nodig was, en hoeveel tijd ermee gemoeid was. Doet u dat niet, dan loopt u het risico dat de vergoeding beperkt blijft tot het minimum.

Hebt u vragen over het verhalen van letselschade of wilt u hulp bij het onderbouwen van uw schadeposten? Dan raden we u aan contact op te nemen met een van onze experts. We helpen u graag met het beoordelen van uw situatie en het verhalen of afhandelen van schade.